TRỌNG ĐỨC (重 德)

Hán văn:

重 為 輕 根. 靜 為 躁 君. 是 以 聖 人 終 日 行 不 離 輜 重. 雖 有 榮 觀, 燕 處 超 然. 奈 何 萬 乘 之 主, 而 以 身 輕 天 下? 輕 則 失 根, 躁 則 失 君.

Phiên âm:

1. Trọng vi khinh căn. Tĩnh vi táo quân. 

2. Thị dĩ thánh nhân[1] chung nhật hành bất ly tri trọng.[2] Tuy hữu vinh quan,[3] yến xử [4] siêu nhiên.[5]

3. Nại hà [6] vạn thặng [7] chi chủ, nhi dĩ thân khinh thiên hạ. Khinh tắc thất căn [8], táo tắc thất quân. 

Dịch xuôi:

1. Nặng là gốc của nhẹ. Tĩnh là chủ của xao động. 

2. Cho nên thánh nhân suốt ngày rong ruổi, mà không bỏ mất sự trang trọng, yên tĩnh. [9] Tuy sống trong vinh hoa, mà lòng vẫn thung dung sống vượt lên trên. 

3. Tại sao vua một nước có muôn cỗ xe lại đem thân coi nhẹ thiên hạ. Nhẹ ắt mất gốc, xao động ắt mất chủ.

Dịch thơ:

1. (Người) trang trọng hơn (người) nhẹ (dạ)

(Người) thung dung chúa (gã) long đong. 

2. Đường đường là đấng thánh nhân,

Suốt ngày rong ruổi, vẫn không buông tuồng. 

Tuy rằng ở chỗ cao sang,

Tâm hồn thư thái, chẳng màng phồn hoa. 

3. Làm vua thống trị sơn hà,

Cớ sao dở thói kiêu sa lộng quyền. 

Buông tuồng là mất căn nguyên. 

Lo toan trăm nỗi là quên mất Trời. 

BÌNH GIẢNG

Chương này dạy ta hai điều:

1. Sống cho trang trọng

2. Sống cho yên tĩnh

Chúng ta phải sống trang trọng vì tâm niệm rằng: trong mình ta, gồm đủ thiên lý, thiên đạo, gồm đủ tam tài (thiên, địa, nhân) tam bảo (tinh, khí, thần). 

Lý Long Uyên khi bình chương này đã viết đại khái như sau: «Người quân tử đem một thân một mình mà suy hành cho cả thiên hạ; khi làm, hoặc ngơi nghỉ; khi nói năng hay im lặng, đều cảm thấy là do thiên lý lưu hành. Bất kỳ ở địa vị nào (vua, tôi, cha, con), cũng lấy cương thường luân lý để bảo đảm cho sự trang trọng mình; mỗi khi ứng sự tiếp vật, đều lấy đạo đức nhân nghĩa để bảo toàn cho sự trang trọng mình...» 

Trung Dung cũng viết:

Mỗi động tác quân tử đều nên như mẫu mực,

Mỗi hành vi là khuôn phép chúng nhân theo. 

Mỗi lời nói, thiên hạ đời sau sẽ nương vào,

Người xa ngưỡng mộ, người gần không hề ngán. 

Thứ đến, Lão tử khuyên ta nên sống với một thần trí định tĩnh. 

Lý Long Uyên bình câu «Tuy hữu vinh quan, yến xử siêu nhiên» như sau: «Nên sống vô vi trần tĩnh, «Vinh quan» tức là tất cả những vật dục phân hóa, thanh sắc hóa lợi. Mọi người đều tranh nhau hưởng mùi đời, lặn ngụp trong ba đào thế sự, chỉ có người quân tử là sống an nhàn, siêu thoát; thanh tĩnh khác đời, hư minh thuần nhất; tùy thời thuận lý; không để cho vật dục làm đổi rời; không để cho tính tình vọng động càn rỡ; y như là gió mát trăng trong, lúc nào cũng ung dung thư thái, siêu thoát hồn nhiên... Người tu đạo nếu có thể sống trong sang giàu mà không để cho giàu sang làm thay lòng dạ, sống trong nghèo nàn, mà không để cho nghèo nàn làm lụy tấm thân, được như vậy tức là người quân tử thoát tục rồi còn gì?» 

Gia Cát Vũ hầu cũng viết: «Phi đạm bạc vô dĩ minh chí, phi ninh tĩnh vô dĩ trí viễn.» 

非 淡 泊 無 以 明 志, 非 寧 靜 無 以 致 遠.

(Không đạm bạc làm sao sáng suốt,

Không tĩnh định làm sao tiến xa.)

Lý Long Uyên cho rằng: mỗi con người chúng ta đều tôn quí vô ngần, mỗi con người chúng ta đều là một quốc gia có muôn cỗ xe, cho nên chúng ta đừng nên giảm giá trị của mình. Người tu đạo nên lấy đó làm đề tài suy nghĩ. 

Lão tử kết luận: Coi nhẹ mình tức là mất căn nguyên; ôm đồm nhiều chuyện phù du, là bỏ mất Đại Đạo.

Nhân sinh tứ thủ

"Nhân sinh tứ thủ" - bốn điều cần thủ vững trong cuộc đời không đặt nặng mục tiêu về việc làm nên chí lớn hay thành công mà cốt là gây dựng nên cốt cách con người.

 “Nhân sinh tứ thủ” là quy phạm đạo đức tu thân dưỡng tính của người Trung Hoa thời xưa. Vậy bốn điều cần thủ vững trong cuộc đời là gì?

1. Thủ khiêm tốn – giữ đức tính khiêm tốn

Trong “Sử ký” có viết rằng, thời trẻ Khổng Tử từng hướng Lão Tử thỉnh giáo đạo lý làm người. Lão Tử nói với Khổng Tử: “Lương cổ thâm tàng nhược hư, quân tử thịnh đức dung mạo nhược ngu.” (Tạm dịch: Người buôn giỏi thường khéo giữ của quý giá như không hề có gì, người quân tử đức tính dung mạo giống như kẻ ngu ngơ).

Lão Tử nói với Khổng Tử rằng: “Nhĩ yếu khứ điệu kiêu ngạo chi khí hòa tham dục chi tâm, như thử tài năng thành vi thánh nhân. Giá tiện thị sở vị đích”Đại trí nhược ngu” (Tạm dịch: Một người phải phải bỏ khí kiêu ngạo và tâm dục vọng thì mới có thể trở thành thánh nhân. Đây được gọi là “Bậc đại trí giả ngu”).

 Từ xưa đến nay bậc trí tuệ thực sự không bao giờ cậy tài mà kiêu ngạo, không khoan dung người khác.

2. Thủ tĩnh, gặp việc lớn nhất định phải có tĩnh khí

“Tĩnh” là một loại đại trí tuệ mà người cổ xưa tôn sùng. Trong “Đạo đức kinh”, Lão Tử viết: “Tĩnh vi táo quân” (Tạm dịch: Tĩnh là chủ của xao động, nóng nảy). Tĩnh có thể khắc chế được khí nóng trên thân thể người, làm mất sự nóng nảy trên cơ thể người.

Trong “Đại học” của tác giả Tử Tư (có ghi chép nhưng chưa xác định) cũng nói: “Tĩnh nhi hậu năng an, an nhi hậu năng lự, lự nhi hậu năng đắc” (Tạm dịch: Tĩnh rồi mới có thể an định. An định rồi thì sau mới lo nghĩ, mưu sự mà làm thành được việc). Có thể nói, tĩnh là an định, là yên ổn, là cơ sở, nền móng của suy nghĩ và làm thành việc lớn.

Một người nếu trong tâm không tĩnh thì thực sự rất khó để suy nghĩ được vấn đề, làm người, làm việc cũng nhất định sẽ ngạo mạn, kiêu căng, xốc nổi. Người có tĩnh khí sẽ cẩn thận quan sát nhận định tình hình, xem xét thời thế, càng dễ dàng suy nghĩ được sâu xa mà tìm được ra biện pháp giải quyết vấn đề hay hiểu được đạo lý nhân sinh.

Chỉ có người thủ vững được tĩnh mới có thể phát hiện được những điều tốt đẹp và hạnh phúc trong cuộc sống. Người kiêu căng, xốc nổi, bước chân vội vàng luôn lỡ bước mà bỏ qua cơ hội gặp gỡ những điều tốt đẹp trong cuộc đời. Chúng ta có thể sẽ trải qua những năm tháng “phí phạm” hay những lúc “nhấp nhô” trên đường đời nhưng nếu bảo trì được thái độ và cách sống đạm bạc, thản nhiên tự tại thì từ trong “rối ren” ấy có thể tìm được sự siêu nhiên và an định trong tâm mình. Khi ấy, chúng ta sẽ không bị phiền nhiễu và bị gục ngã bởi thế tục, cuộc đời cũng sẽ rộng mở và sáng tỏ hơn.

3. Thủ thời, người quân tử chờ thời cơ

Thủ thời không phải đúng giờ mà là nắm chắc thời cơ. Trong “Chu Dịch” viết: “Quân tử tàng khí vu thân, đãi thì nhi động” (Tạm dịch: Người quân tử cất giấu vũ khí, chờ thời cơ). Có ý nói rằng, người quân tử có tài năng, tài nghệ siêu việt hơn người nhưng họ không khoe khoang mà chờ đến khi thời cơ đến họ đem tài năng, tài nghệ ra thi triển.

Như Lã Thượng gặp Chu Văn Vương chính là như vậy. Lời này cũng nhắc nhở chúng ta rằng, vào lúc chúng ta còn chưa được ai biết đến, thì phải tăng cường tu dưỡng, chờ khi cơ hội tới mới có thể thi triển ra đầy đủ tài năng của mình.

“Có kiến thức thì không nghi ngờ, có lòng nhân thì không ưu tư, có dũng cảm thì không sợ hãi” (Khổng Tử)

Thời cơ, thời thế là khách quan, không phải là con người làm ra. Chúng ta không thể sáng tạo ra thời cơ mà chỉ có thể làm tốt những chúng ta có thể làm, chờ đợi thời cơ, nắm bắt thời cơ. Đây chính là “thủ thời”. Một người biết “thủ thời” nhất định sẽ có sự chuẩn bị tốt, kỹ càng và không để thời cơ trôi qua một cách vô ích.

4. Thủ tín, người không tín sao làm lên việc?

Trong “Luận ngữ” của Khổng Tử nói: “Nhân nhi vô tín, bất tri kì khả dã. Đại xa vô nghê, tiểu xa vô nguyệt, kì hà dĩ hành chi tai?” (Tạm dịch: Người mà không đáng tin cậy, làm sao làm được việc. Xe lớn mà không có cái đòn lớn, xe nhỏ mà không có cái chốt nhỏ, làm sao dùng để đi đây?)

Năm 544 trước Công nguyên, Quý Trát phụng mệnh đi viếng thăm nước Lỗ. Ông có mang theo một đoàn tùy tùng và xuất phát từ thủ phủ của nước Ngô. Lúc họ đi qua khu vực nước Từ, chứng kiến cảnh dân chúng nước Từ an cư lạc nghiệp, cuộc sống giàu có yên vui thì trong lòng họ không khỏi ngưỡng mộ: “Vua nước Từ trước tới nay nổi tiếng là dùng nhân nghĩa đối đãi với dân chúng, hôm nay được chứng kiến điều này, quả là danh bất hư truyền!”

Quý Trát liền nảy sinh ý muốn tới thăm hỏi vua nước Từ một chút để thổ lộ lòng ngưỡng mộ của mình. Vua nước Từ rất thích thanh bảo kiếm mà Quý Trát đeo trên người, mấy lần ông muốn nói nhưng lại không tiện mở miệng. Quý Trát là người thông minh nên chỉ liếc mắt đã hiểu thấu lòng vua nước Từ, muốn tặng lại thanh bảo kiếm cho vua nước Từ nhưng vì còn phải đi sứ nên ông chỉ tự hứa với lòng mình rằng sau này quay trở lại sẽ tặng cho vua nước Từ.

Sau khi Quý Trát quay lại thì vua Từ đã mất. Dù không ai biết lời hứa của Quý Trát nhưng ông vẫn cởi bảo kiếm và treo trên cây, cạnh phần mộ của vua Từ.

Câu chuyện “Quý Trát treo kiếm” làm nên bài học sâu sắc về giữ chữ Tín. Dù chỉ là lời tự hứa, nhưng ông vẫn làm tròn ngay cả đối với người đã khuất.

Tùy tùng của vua Từ thấy vậy liền ngăn cản và nói: ““Thanh bảo kiếm là quốc bảo của nước Ngô, sao có thể tùy tiện đem tặng cho người khác? Huống hồ bây giờ vua Từ cũng đã qua đời, thì cần gì phải tặng cho người thừa kế chứ?”

Quý Trát nghe mọi người nói vậy liền trả lời: “Lần trước trong lúc nói chuyện cùng với vua Từ, ta không tặng bảo kiếm cho ngài là vì ta còn phải có nhiệm vụ đi sứ nước Lỗ. Nhưng trong lòng ta sớm đã hứa sẽ tặng nó cho vua Từ rồi. Đã hứa rồi, sao có thể vì vua Từ đã mất mà lừa gạt lương tâm của mình đây? Hơn nữa, ta là công tử và sứ giả của nước Lỗ mà lại không coi trọng chữ tín, nếu như điều này truyền đi thì đâu còn mặt mũi nào mà đối mặt với mọi người? Người khác sẽ nhìn chúng ta như thế nào?”

Thủ tín là một loại lực hấp dẫn của nhân cách mà có dùng bao nhiêu tiền cũng không mua được. Đường đường chính chính làm người! Quan minh chính đại làm việc! Vĩnh viễn đừng bao giờ vứt bỏ sự tín nhiệm của người khác đối với bản thân mình, bởi vì người khác tín nhiệm bạn tức là giá trị của bạn đã nằm trong sự cảm nhận của người khác rồi! Thất tín là thất bại lớn nhất của đời người, thủ tín mới có thể được lòng người!

4 CHỮ THỦ CẦN NHỚ: TỐN – TĨNH – THỜI  – TÍN

-ST trên NET-

23 SAI LẦM LỚN NHẤT ĐỜI NGƯỜI (Theo lời dạy của cổ nhân)

23 SAI LẦM LỚN NHẤT ĐỜI NGƯỜI
(Theo lời dạy của cổ nhân)
--------------------------
1. Sai lầm lớn nhất đời người là dùng sức khỏe để đánh đổi lấy những vật ngoài thân. Bi ai lớn nhất đời người là dùng sinh mệnh để đổi lấy phiền não và lãng phí lớn nhất đời người là dùng tính mạng để giải quyết rắc rối do bản thân mình tạo ra!

2. Dù rất chua chát nhưng sự thật là, nhà ở có sửa to, rộng hơn thế nào đi nữa cũng chỉ là nơi ở tạm thời. Cái quách sành mới là nhà ở vĩnh hằng của tất cả chúng ta. Thế nên, nhà rộng chẳng bằng tâm rộng, tấm lòng rộng mở, bề ngoài an yên không bằng cõi lòng an yên.

3. Nỗi đau lớn nhất đời người là con cái muốn báo hiếu nhưng cha mẹ không còn nữa! Bi kịch lớn nhất đời người là nhà chưa giàu người đã ra đi và đáng thương nhất đời người là vào lúc chiều tà mới ngộ ra mình đáng ra nên làm những gì!

4. Khi tâm linh có xu hướng bình tĩnh lại, tinh thần càng trở nên vĩnh hằng! Giảm, nén dục vọng xuống thấp một chút, đẩy lý tính lên cao, tôi, bạn và chúng ta sẽ cảm nhận thấy: Bình an là phúc, thanh sảng, mới mẻ là lộc và lòng thanh tịnh không chút dục vọng là thọ!

5. Người kiếm cớ, vin vào những lý do không có thời gian rèn luyện cơ thể sớm muộn sẽ phải bỏ thời gian ra để đi chữa bệnh!

6. Vui vẻ là phương thuốc kỳ diệu giúp con người trường thọ, nỗ lực chăm chỉ là linh đan giúp sức khỏe bền bỉ dẻo dai. Vận động là sự đầu tư cho sức khỏe, trường thọ là sự báo đáp sau những ngày tháng chúng ta bỏ ra để rèn luyện thân thể.

7. Tiền bạc khó mua được sức khỏe nhưng sức khỏe sẽ được tăng cường hơn nhờ tiền bạc; tiền bạc khó mua được hạnh phúc nhưng muốn có hạnh phúc, buộc phải có sức khỏe.

Hạnh phúc của đời người không nằm ở danh lợi mà xuất phát từ sức khỏe, cơ thể khỏe mạnh không quyết định bởi tiền bạc mà quyết định bởi sự vận động của mỗi con người!

8. Ăn uống quý ở chỗ biết kiêng khem, đọc sách quý ở chỗ biết chọn cái hay để đọc, luyện tập quý ở chỗ duy trì bền lâu;

9. Cả ngày ăn yến tiệc chẳng bằng ăn một bữa cơm đạm bạc thật ngon!

10. Nụ cười, không cần đầu tư vốn liếng nhưng nó có thể tạo ra của cái. Tán dương, biết khen cái đẹp không cần dùng đến tiền mà vẫn tạo ra sức mạnh ngàn cân. Chia sẻ không mất chi phí nhưng có thể nhân niềm vui lên gấp nhiều lần!

11. Niềm vui luôn đi cùng những người khoan dung, của cải luôn sánh vai cùng những người biết giữ chữ tín, trí tuệ luôn song hành cùng những người cao thượng, sức hấp dẫn luôn xuất hiện bên người hài hước và sức khỏe luôn đến với những người vui vẻ, mở rộng trái tim.

12. Sự nghiệp không cần kinh thiên động địa, có thành tựu là được; tiền bạc không cần thừa thãi, dùng cả đời không hết, đủ tiêu là được; bạn bè không cần lúc nào cũng như hình với bóng, nhớ, nghĩ về nhau là được; con cái không cần nhiều hoặc ít, hiếu thuận là được; tuổi thọ không cần quá một trăm, sống khỏe mỗi ngày là được!

13. Chẳng có một người bạn nào có thể quan trọng hơn sức khỏe, cũng chẳng có một kẻ địch nào đáng sợ hơn bệnh tật. Thay vì đau khổ gặm nhấm nỗi đau do bệnh tật gây ra, hãy đứng dậy vận động để cuộc đời thêm nhiều màu sắc.

14. Có gì cũng được trừ có bệnh, không có gì cũng được trừ không có tiền, thiếu gì cũng được trừ thiếu sức khỏe. Sức khỏe không phải là tất cả nhưng không có sức khỏe sẽ chẳng có thứ gì!

15. Quan lớn không bằng trí lớn, trí lớn không bằng lương cao, lương cao không bằng thọ lâu, thọ lâu không bằng vui vẻ, không sợ đãi ngộ thấp, chỉ sợ mệnh đoản, không sợ kiếm được ít tiền, chỉ sợ ra đi quá sớm!

16. Cái gì cũng có thể không tốt nhưng tâm trạng không thể không tốt; cái gì cũng có thể thiếu nhưng tự tin thì không thế thiếu; cái gì cũng có thể không cần nhưng vui vẻ thì bắt buộc phải cần; cái gì cũng có thể quên nhưng việc rèn luyện sức khỏe không được phép quên.

17. Đối xử tốt với bản thân, hạnh phúc không gì so sánh được. Đối xử tốt với người khác, vui vẻ không gì so sánh được; đối xử tốt với sinh mệnh, sẽ khỏe mạnh không gì so sánh được.

18. Có ba thứ cần lãng quên: Lãng quên tuổi tác, lãng quên quá khứ và lãng quên ân oán.

19. Có bốn thứ cần có: Bất luận bạn mạnh yếu ra sao, nhất định cần phải có người yêu mình thực sự, có bạn bè tri kỷ, có sự nghiệp phát triển từng ngày và có một mái nhà ấm áp, tràn ngập yêu thương.

20. Có 6 thứ không nên: Không nên đói mới ăn, không nên khát mới uống, không nên buồn ngủ mới đi ngủ, không nên mệt mới nghỉ, không nên bệnh mới đi khám, không nên để già rồi mới hối hận!

21. Không cầu là quý, ít bệnh là thọ, đủ dùng là giàu, không dục vọng là phúc và cảm kích là hỉ.

22. Nếu không có sức khỏe, trí tuệ, văn hóa, năng lực khó mà bộc lộ ra ngoài và trí thức cũng chẳng có cơ hội để dùng đến.

23. Đời người không nằm ở việc sống lâu hay ngắn mà nằm ở việc giác ngộ sớm hay muộn; Sinh mệnh không dùng để đính chính người khác đúng hay sai mà dùng để thực hiện một cuộc sống nhiều màu sắc của chính bản thân chúng ta.

Tất cả những lời khuyên ở trên, tịnh chung lại đều có thể thấy một điều: Đời người, thứ duy nhất không thể thiếu, đó là sức khỏe.
-ST-

Người xưa khuyên: "cao ở nhẫn, quý ở thiện, hơn nhau ở ngộ".

Người xưa dạy rằng, làm người hãy tu dưỡng để trở thành người thượng đẳng, đừng để trở thành người hạ đẳng. Vậy để trở thành người có tu dưỡng, chúng ta cần phải làm gì? Hãy cùng xem những lời răn của người xưa dưới đây!

Khi đắc ý, hài lòng đừng quá cuồng vọng, cuồng tất sẽ kiêu, mà kiêu thì tất sẽ bại, là mầm mống dẫn đến thất ý.

Khi thất ý đừng quá bi thương, bởi vì bi thương thì sẽ yếu lòng, yếu lòng tất sẽ suy sụp, một khi không gượng dậy nổi thì chính là không tôn trọng sinh mệnh của mình.

Mọi sự nên tùy duyên, không nên cưỡng cầu, thuận theo tự nhiên, thích ứng với mọi hoàn cảnh, mới có thể khiến tâm tình tốt đẹp.

Mọi việc trong đời, cần xét xem nên làm thì hãy làm, không nên làm thì không nên làm là được rồi.

Đừng quá khắt khe, đòi hỏi ở người khác, những việc bản thân không muốn thì đừng áp đặt lên người khác. Đừng quá khắt khe với bản thân, những việc không muốn cũng đừng áp đặt bản thân, hãy để tự nhiên.

Con người cao ở “nhẫn”. Trong mọi việc đều có thể “nhẫn” thì phẩm chất sẽ tự nhiên cao.

Con người quý ở “thiện”. Trong cuộc đời luôn tích đức, làm việc thiện thì mới là đáng trân quý.

Con người hơn người khác ở chỗ “ngộ”. Một người có thể hiểu thấu nhân sinh thì mới là kiệt xuất, hơn người.

Đời người, “công danh lợi lộc” chỉ như mây khói thoảng qua, có thể tiêu tan bất cứ lúc nào, duy chỉ có “tiếng thơm” là lưu truyền mãi ngàn năm.

Người mà “hạ thấp người khác để nâng mình lên” hay “nâng mình lên nhằm hạ thấp người khác” thì đều chỉ là tiểu nhân, không được người đời tôn trọng.

Người mà khiêm tốn, cung kính, “nâng người hạ mình” mới là điều mà người quân tử hướng tới.

Người đa nghi tất sẽ sinh thị phi. Người nhiều lo lắng thì sẽ sinh phiền não. Người nhiều suy tư, hoài niệm sẽ sinh ra u buồn. Người quá nhiều oán hận sẽ sinh ra căm phẫn, uất ức.

Một khi tâm bình thì khí tất sẽ thuận, tâm loạn thì mọi sự tất sẽ rối.

Tâm thái một người bị mất cân bằng thì mọi sự tất sẽ bị lệch.

Đối với người thiện, người tốt thì phải cung kính, đối với người ác, người xấu thì phải nghiêm khắc. Đối với bạn thì phải độ lượng, đối với người tài thì phải khiêm tốn, đối với người hèn yếu thì phải khoan dung, giúp đỡ.

Một người không khắc chế dục vọng thì sao có thể dưỡng được đức?

Trong cuộc đời, mọi việc phải biết điểm dừng thích hợp, vui không thể vui tột cùng vì “vui quá hóa buồn”, phúc một khi hưởng tận thì sẽ sinh họa.

Vạn vật nhờ nước tẩy rửa mà sạch sẽ, không tẩy tất sẽ ô uế. Vạn vật nhờ ánh mặt trời chiếu rọi mà tươi đẹp, không thì tất sẽ suy yếu. Vạn vật nhờ tĩnh lặng mà thanh sạch, không tĩnh tất sẽ hỗn loạn, không thật.

Vạn vật trong xã hội loài người đều phải ở trong bồi dưỡng, hun đúc mà có phẩm chất tốt đẹp hơn. Con người cũng vậy, sống trên đời phải thời thời khắc khắc, nhắc nhở bản thân tu dưỡng thành người thượng đẳng, cao quý!

-ST-

Từ điển HÁN - VIỆT

• Ác giả ác báo, thiện lai thiện báo. = Làm ác gặp ác, làm thiện gặp thiện.
• Ác quán mãn doanh.= Tội ác tày trời
• An cư lạc nghiệp. = Chỗ ở ổn định công việc tốt lành.
• An cư tư nguy. = Sống trong bình an lòng vẫn phải suy nghĩ đến những khi nguy cấp.
• An thân, thủ phận. An phận, thủ thường = Bằng lòng với số phận, cuộc sống hiện tại của bản thân.
• Án binh bất động = Việc binh giữ yên, không tiến không thoái.
• Anh hùng nan quá mỹ nhân quan = Anh hùng khó qua ải mỹ nhân
• Anh hùng xuất thiếu niên = Anh hùng từ khi còn trẻ tuổi

BSửa đổi

• Bách niên giai lão = Trăm năm cùng (song) thọ
• Bạch thủ thành gia
• Bán tín bán nghi = Nửa tin nửa ngờ
• Băng thanh ngọc khiết = Trong trắng như băng ngọc
• Bất chiến tự nhiên thành = Không đánh mà thắng
• Bất cộng đái thiên = Thù không đội trời chung
• Bất di bất dịch = Không di không chuyển, ở yên một chỗ.
• Bất đắc kỳ tử = Chưa đến lúc chết mà chết, chết bất ngờ.
• Bách chiến bách thắng = Trăm trận trăm thắng, đánh đâu thắng đấy.
• Bất nhập hổ huyệt, bất đắc hổ tử = Không vào hang cọp sao bắt được cọp con
• Bần cùng sinh đạo tặc. Phú quý sinh lễ nghĩa = Khi nghèo khó con người có thể thành trộm cắp, khi giàu sang trở nên bày vẽ màu mè.
• Bất tài vô tướng = Không có khả năng, không có tướng mạo (vừa bất tài, vừa xấu - nhân tướng)
• Bất khả chiến bại = Không thể bị đánh bại -Toàn thắng, không thua bao giờ.
• Binh quý xuất kỳ bất ý = Trong binh pháp quý nhất là tấn công bất ngờ.

CSửa đổi

• Cải tà quy chính = Bỏ tà theo chánh
• Cầm kỳ thi hoạ = Đánh đàn, đánh cờ, làm thơ, vẽ tranh.
• Cẩn ngôn vô tội, cẩn tắc vô ưu = Giữ gìn lời nói thì không dễ phạm lỗi, cẩn thận thì không phải lo lắng gì.
• Cao nhân tất hữu cao nhân trị = Người giỏi ắt có người giỏi hơn.
• Cao sơn lưu thủy, hậu hội hữu kỳ. = Núi cao, sông dài, có ngày gặp lại.
• Can tràng tấc đoạn = Đau đớn như ruột gan đứt lìa
• Cận mặc giả hắc, cận đăng giả minh. = "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" trong tục ngữ Việt Nam.
• Châu liền bích lạc = Sự kết hợp vô cùng ăn khớp
• Châu hoàn hợp phố = Những gì quí giá trở lại cùng chủ cũ
• Chích thủ kình thiên = Một tay chống trời
• Chính nhân quân tử = Con người quân tử, chính đáng.
• Công thành danh toại = Công danh sự nghiệp hoàn tất.
• Cốt nhục tương tàn = Cùng chung huyết thống giết hại lẫn nhau.
• Cử án tề mi = nâng án ngang mày, vợ quý trọng chồng nâng khay dâng lên chồng.
• Cức trời cức thiên = gai trời gai đất, ý chỉ nhiều chông gai
• Cửu ngũ chí tôn = chỉ bậc vua chúa.

DSửa đổi

• Danh bất hư truyền = nổi tiếng như vậy là không sai
• Danh chính, ngôn thuận, sự tất thành = Có tính chính danh, lời lẽ hợp tình, thì sự việc ắt thành công.
• Danh sư xuất cao đồ = Thầy giỏi sẽ đào tạo ra trò giỏi.
• Dĩ hoà vi quý = Giữ được hòa khí là điều quý nhất.
• Dĩ độc trị độc = Lấy độc trị độc mới hết độc, tương tự "Gậy ông đập lưng ông" trong tục ngữ Việt Nam.
• Du sơn ngoạn thuỷ = Đi chơi núi xanh ngắm nhìn nước biếc.
• Dục hoãn cầu mưu = Kéo dài thời gian để tìm mưu kế.
• Dục tốc bất đạt = Vội vàng sẽ không thành tựu( Muốn nhanh hóa chậm ).
• Duy ngã độc tôn = Tự xem mình là người cao quý duy nhất.
• Dương dương tự đắc = Vênh vang đắc ý.
• Dưỡng hổ di họa = Nuôi cọp rồi sẽ mang họa (tương tự "Nuôi ong tay áo" trong tục ngữ Việt Nam)
• Dự bị hơn phòng bị, phòng bị hơn chuẩn bị.

ĐSửa đổi

• Đả thảo kinh xà = Cắt cỏ động như ngáo đá , đánh rắn động cỏ (gần với câu "Bứt dây động rừng")
• đỉnh thiên lập địa = Đội trời đạp đất
• Đại khai sát giới = Xuống dao giết người (thỏa sức chém giết)
• Đại ngu nhược trí = Vô cùng ngu muội nhưng lại tỏ ra thông minh.
• Đại trí nhược ngu = Vô cùng khôn ngoan nhưng giả vờ ngu si.
• Điểu vị thực vi vong, nhân vị tài vi tử = Chim vì ham ăn mà chết, người vì hám lợi mà chết.
• Đa mưu, túc trí = Lắm mưu nhiều kế.
• Đại từ đại bi = Rất từ bi rất nhân ái
• Đồng sàng dị mộng = Nằm cùng giường nhưng khác suy nghĩ, tư tưởng (thường để nói về quan hệ vợ chồng)
• Đao quang kiếm ảnh = Ánh đao bóng kiếm
• Đáo giang tùy khúc, nhập gia tùy tục = Qua sông tùy khúc sông nông hay cạn, vào nhà nào thì phải tuân thủ qui phép của nhà đó.
• Điệu hổ ly sơn = Dẫn dụ hổ ra khỏi rừng.
• Đồ thán sinh linh = Muôn người than khóc
• Độc nhất vô nhị = Có một không hai.
• Đồng bệnh tương lân = Cùng bệnh ở gần, tức là người cùng cảnh ngộ thì sẽ thấu hiểu và thông cảm cho nhau.
• Đồng cam cộng khổ = Cùng nhau chia sẻ khổ cực hoạn nạn.
• Đồng tâm hiệp lực = Cùng tâm chí cùng hợp sức.
• Đồng thanh tương ứng. Đồng khí tương cầu = Cùng thanh âm thì ứng đáp, cùng tính khí thì tìm nhau.
• Đồng quy vu tận = cùng chết chung.
• Động phòng hoa chúc = Vào phòng cưới với cô dâu.
• Đơn thương độc mã = Một gươm một ngựa một thân một mình
• Đức cao trọng vọng = Tôn nghiêm cao quý
• Đa văn vi phú = nhiều kiến thức là người giàu có.

HSửa đổi

• Hàm huyết phún nhân tiên ô tự khẩu = Ngậm máu phun người thì dơ miệng mình trước.
• Hậu sinh khả úy = Lớp trẻ sinh sau đáng nể.
• Hổ phụ sinh hổ tử = Cha giỏi sinh con giỏi, tương đương với câu "Cha nào con nấy" trong tục ngữ Việt Nam.
• Hổ phụ khuyển tử = Cha hổ sinh con chó = cha tài giỏi mà con chẳng ra gì.
• Hổ thác lưu bì, nhân thác lưu danh. = Tương tự "Hổ chết để da, người ta chết để tiếng" trong tục ngữ Việt Nam.
• Hồ bằng cẩu hữu: Bè mà không phải bạn, bạn xấu
• Hồ trung thiên địa = Tiên cảnh mà đạo giáo thường nói tới, hoặc chỉ nơi siêu phàm thoát tục.
• Họa hổ họa bì nan họa cốt, tri nhân tri diện bất tri tâm. = Vẽ hổ chỉ vẽ da chứ khó vẽ xương, biết người biết mặt nhưng không biết lòng.
• Họa vô đơn chí, phúc bất trùng lai = Xui xẻo thường dồn dập đổ đến, may mắn thường không đến lần nữa.
• Hoan thiên hỉ địa = Trời đất vui vẻ
• Hoạn lộ, họa lộ = Đường thăng quan tiến chức là đường dẫn đến tai họa.
• Hồng nhan hoạ thuỷ = Người phụ nữ đẹp là nguồn gốc tai họa
• Hoàng thân quốc thích = Họ hàng máu mủ với vua chúa.
• Hoàng thiên bất phụ hảo tâm nhân = Trời không quên người hiền đức.
• Hồi tâm chuyển ý = Thay đổi ý định
• Hồng nhan bạc mệnh = Người đẹp yểu mệnh " Nữ giới tối kỵ đào hoa " cả Đào hoa Mệnh ( Tử vi )và Đào hoa Diện ( Sắc mặt ) Tức la đa đoan , số mệnh bạc bẽo long đong.
• Huynh đệ như thủ túc = Anh em như thể chân tay
• Húy tật kỵ y = Giấu giếm bệnh tật, sợ bệnh sợ thuốc.
• Hư trương thanh thế = Giả vờ huênh hoang vỗ ngực chứ thực sự không có gì.
• Hương tiêu ngọc vẫn = Hương tan ngọc nát.
• Hữu chí cánh thành = Có ý chí làm gì ắt cũng thành, tương tự "Có chí thì nên" trong tục ngữ Việt Nam.
• Hữu danh vô thực = Chỉ có danh tiếng mà không có thực tài.
• Hữu dũng vô mưu = Có sức mạnh mà không mưu kế
• Hữu duyên bất cần cầu. Vô duyên bất tất cầu = Có duyên không cần cầu. Vô duyên khỏi phải cầu
• Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ. Vô duyên đối diện bất tương phùng = Nếu có duyên thì nghìn dặm xa xôi vẫn gặp được nhau. Nếu không có duyên thì trước mặt nhau vẫn không gặp được nhau.
• Hữu duyên vô phận = Có duyên mà không có phận
• Hữu phận, vô duyên = Có phận mà không có duyên
• Hữu xạ tự nhiên hương = Nếu có mùi thơm thì tự nó sẽ phát ra, người có tài đức thì tự người ta sẽ biết đến.
• Hữu tài, vô phận = Có tài không gặp hội
• Hữu tài vô vận bất thành công = có tài nhưng không gặp vận may thì không thể thành công .

KSửa đổi

• Khai chi tán diệp = Tương tự như "Đâm chồi nảy lộc", ý chỉ việc con đàn cháu đống, nối dõi tông tường.
• Khai quang điểm nhãn = thuật ngữ hội họa, vì mắt chủ thần khí, nên việc vẽ mắt là công đoạn quan trọng nhất và xảy ra sau cùng. Cũng có thể dùng để nói về việc được người khác chỉ điểm cho cái hay cái đẹp.
• Khai thiên tích địa : Khai thiên lập địa= thửa còn ban sơ
• Khẩu Phật tâm xà = Miệng nói từ bi, tâm rắn rết, ác độc.
• Khẩu xà tâm phật = Miệng xà tâm phật
• Khẩu thị tâm phi = Miệng nói một đằng tâm nghĩ một nẻo
• Kim chi ngọc diệp = Cành vàng Lá ngọc
• Kinh thiên cức địa = chông gai, chướng ngại khắp nơi
• Kinh thiên động địa = Long trời lở đất
• Kính nhi viễn chi = Cung kính đứng xa mà nhìn
• Kính lão đắc thọ = Kính trọng người già sống lâu, thì cũng được sống lâu
• Khí định thần nhàn = Dáng vẻ bình tĩnh, nhàn nhã
• Ký lai nhi tắc an chi = Tương tự "Thuyền đến đầu cầu tự nhiên thẳng", việc đến một lúc nào đó tự an định, giống như đi qua cầu không thể đi chéo.
• Kỳ phùng địch thủ = Gặp người đồng cân đồng lạng đồng sức.
• Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân = Điều gì mình không muốn thì chẳng nên làm đối với người khác.

LSửa đổi

• Lạc hoa lưu thuỷ = Hoa rơi nước chảy
• Lực bất tòng tâm = Sức lực không đủ để làm những điều mà trái tim muốn làm.( Bất lực )
• Loạn thần tặc tử = Bề dưới tạo phản, con cái mất nết.
• Long đàm, hổ huyệt = Hang rồng, huyệt hổ, chốn nguy hiểm (Đứng vào giữa tình thế khó khăn cho mình: đầm rồng, hang hổ.)
• Long tranh, hổ đấu = chỉ sự tranh đấu giữa những người chí cao gan lớn, có tài.
• Lòng lang dạ sói = Lòng như con lang, bụng dạ như chó sói
• Lộng giả thành chân = Biến giả thành thật
• Lưỡng bại câu thương = Cả hai cùng bị thương tích, tranh đấu mà không bên nào có được lợi gì.

MSửa đổi

• Mã đáo thành công = Trở về trong sự thành công
• Mai danh ẩn tích = Ẩn náu xa lánh trần gian
• Mãnh hổ nan địch quần hồ = Một con hổ mạnh cũng khó lòng đối chọi với một bầy cáo.
• Mạng lý hữu thời chung tu hữu = Cái gì có trong ta thì mãi mãi là của ta.
• Mẫu đơn hoa hạ tử, tố quỷ dã phong lưu = Chết dưới hoa mẫu đơn, làm quỷ vẫn phong lưu. Chỉ những người có số đào hoa và yêu thích ái tình, luôn tình nguyện được chết vì tình yêu.
• Mục hạ vô nhân = Xem dưới mắt không có ai, khinh người
• Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên = Mưu tính sắp đặt công việc là ở nơi người, thành công hay không là ở Trời.

NSửa đổi

• Nam tôn nữ ti = Xem trai là trọng gái là khinh
• Nam vô tửu như kỳ vô phong = Người trai mà không có rượu thì chẳng khác nào lá cờ không gặp gió.
• Nhàn cư vi bất thiện = Nhàn rỗi quá sẽ sinh tật hư hỏng.
• Nhân bất vị kỉ, thiên tru địa diệt = Người không vì mình, trời tru đất diệt.
• Nhân định thắng thiên = Ý chí của con người có thể thắng được hoàn cảnh, số phận.
• Nhân sinh vô thập toàn / Nhân bất thập toàn = Con người sinh ra không ai hoàn hảo.)
• Nhân trung chi long = Rồng trong đám người, ý chỉ người tài giỏi hoặc có một điều gì đó đặc biệt vượt xa người thường.
• Nhập gia tuỳ tục = Vào nhà người nào theo phép tắc nhà người đó
• Nhất cận lân, nhì cận thân = Thứ nhất gần láng giềng, lối xóm; thứ nhì gần thân thuộc [cách xử sự]. Chỉ việc quan trọng của những người sống gần mình nhất, cũng giống như câu nước xa không cứu được lửa gần, tạo quan hệ tốt với hàng xóm thì có việc sẽ dễ được giúp đỡ hơn là chờ mong những người thân nhưng lại ở quá xa.
• Nhất cận thị, nhị cận lộ, tam cận giang = Thuận lợi nhất là ở gần chợ, thứ nhì là ở gần đường, thứ ba là ở gần sông.
• Nhất cử lưỡng tiện = Một công đôi việc
• Nhất cử nhất động = Mỗi cử chỉ mỗi hành động
• Nhất dạ phu thê, bách dạ ân = Một đêm là vợ chồng thì trăm ngày sau vẫn còn tình nghĩa.
• Nhất kiến chung tình = vừa gặp lần đầu đã yêu đối phương.
• Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại = so sánh sự tự do và lúc bị giam cầm, một ngày ở tù cảm giác dài đằng đẵng, cũng như một nghìn năm ở bên ngoài.
• Nhất nhật vi sư, chung thân vi phụ = Một ngày làm thầy, suốt đời là cha
• Nhất ngôn, cửu đỉnh = một lời nói ra nặng như sức nặng của 9 cái đỉnh, khó thay đổi. Đỉnh ngày xưa là một thứ khá nặng, người có sức mạnh nâng được 1 đỉnh đã được gọi là lực sĩ.
• Nhất ngôn ký xuất,tứ mã nan truy = Một lời nói ra dù bốn ngựa có chạy nhanh đi chăng nữa cũng không đuổi kịp. Ý nói 1 lời nói ra thì sức lan truyền của nó nhanh khủng khiếp.
• Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh = Giỏi một nghề thì tấm thân được sung sướng. Ý chỉ tập trung vào nghề nghiệp mình đang làm, nghĩa tương tự câu "Một nghề cho chín còn hơn chín nghề"
• Nhất túy giải vạn sầu = Rượu có thể giải sầu
• Nhất tự vi sư, bán tự vi sư = Tương tự với "Một chữ cũng thầy, nửa chữ cũng thầy" trong tục ngữ Việt Nam.
• Nhất tướng công thành, vạn cốt khô = Để có một tướng thành danh thì ngàn người (quân lính) chết, tướng càng giỏi thương vong càng nhiều.
• Nhất ý cô hành = Kẻ có suy nghĩ độc lập, đi một mình, hành động 1 mình.
• Nhi nữ tình trường, anh hùng khí đoản = tình cảm của người phụ nữ thì tồn tại lâu, còn anh hùng thì chỉ trong chốc lát.
• Ngoạ hổ tàng long = cũng giống như lúc hổ nằm và rồng ở trong mây, nhìn không thấy được, cũng vô hại, nhưng không phải không tồn tại.
• Ngọc bất trác bất thành khí. Nhân bất học bất tri lý = Ngọc không rèn dũa thì không thành hình hài. Người không học không biết lý lẽ.
• Tri sở bất ngôn. Ngôn sở bất tri. = Biết mà không nói, nói mà không biết

O - Ô - ƠSửa đổi

• Oan có đầu, nợ có chủ = Cái gì cũng có đầu dây mối nhợ, có đầu có đuôi
• Oan gia gia trả, oan tình tình vương = Oán trả oán tình trả tình
• Oan oan tương báo, dĩ hận miên miên = chỉ việc trả thù qua lại chỉ khắc sâu hận thù.

PSửa đổi

• Phản khách vi chủ = Đảo khách thành chủ, đang ở thế bị động chuyển thành chủ động.
• Pháp bất vị thân, nghĩa bất dung tình = Pháp luật không bênh tình thân, nghĩa lý không bao che tình cảm.
• Phong hoa tuyệt đại = Vô cùng xinh đẹp, phong lưu
• Phổ độ chúng sinh = Cứu rỗi, cứu vớt muôn loài
• Phu tử tòng tử = Chồng chết thì theo con
• Phu xướng phụ tuỳ = Chồng lên tiếng Vợ đáp lời, chỉ sự hòa hợp trong mối quan hệ vợ chồng, đàn ông làm chủ, phụ nữ theo đó mà trợ giúp chồng.
• Phú quý như phù vân = Giàu sang chỉ là đám mây trôi ngang bầu trời, không giữ lại được.
• Phú quý sinh lễ nghĩa, bần cùng sinh đạo tặc = nhà giàu thường làm xuất hiện những quy tắc, quá nghèo sẽ làm xuất hiện suy nghĩ trộm cắp.
• Phị tinh đới nguyệt = Một nắng hai sương

QSửa đổi

• Quan quan thư cưu, tại hà chi châu, yểu điệu thục nữ, quân tử hảo cầu = quan thư - kinh thi. Chỉ sự yểu điệu của người con gái có thể làm người quân tử say đắm, như lúc nghe chim thư cưu hót bên sông, hòa hợp, xứng đôi.
• Quân tử gian nan, hồng nhan bạc mệnh.
• Quân tử báo thù, thập niên bất vãn. = Quân tử báo thù mười năm chưa muộn
• Quốc hữu quốc pháp, gia hữu gia quy. = Nhà nước thì cần có pháp luật, gia đình thì cần có nội quy: ý nói ở đâu cũng có quy định, luật pháp phải tuân theo.
• Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách = Nước nhà hưng thịnh hay lúc suy vong, dân thường cũng phải có trách nhiệm.
• Quốc sắc thiên hương = Đẹp đẽ mỹ lệ vô cùng
• Quý hồ tinh bất quý hồ đa = Ý nói: quân đội cốt tinh nhuệ chứ không phải đông đảo
• Quyền huynh thế phụ = Cha và anh trai có quyền lực
• Quyết chiến quyết thắng
• Quân tử chi giao đạm nhược thủy, tiểu nhân chi giao cam nhược lễ = Người quân tử chơi với nhau thì trong như nước lã, người ngoài nhìn vào thì thấy như tẻ lạnh, kẻ tiêu nhân chơi với nhau thì vồ vập , sặc nồng như rượu mới cất.

SSửa đổi

• Sâm Thương vĩnh cách = Hai chòm sao Sâm và Thương vĩnh viễn không thấy mặt nhau
• Sinh ly tử biệt = Sống chia ly chết vĩnh biệt
• Sĩ khả sát, bất khả nhục = Kẻ sĩ thà chết không chịu nhục
• Song hổ phân tranh, nhất hổ tử vong = Hai hổ tranh đấu thì một sẽ bị thương.
• Sơn hào hải vị = Món ngon trên rừng dưới biển
• Sự bất quá tam = Một sự việc nào đó không quá 3 lần, không việc gì có thể xảy ra đến lần thứ 4.
• Sự tuy tiểu bất tác bất thành. Tử tuy hiền bất giáo bất minh. = Việc dù nhỏ không làm không xong. Con dù nhỏ không dạy không nên.
• Song Tuyệt Chí Tôn = COn người dùng Từ bi và TRí Tuệ, để sống. Lấy Trí Tuệ giải quyết mọi việc, lấy TỪ BI xoa dịu con người, vạn vật. (Văn Học)

TSửa đổi

• Tam sinh hữu hạnh: ba đời có phúc.
• Tâm vẫn xí tắt bất đắc kỳ chính: Ngay cả cơn giận cũng có thể khiến người ta hành động bất chính
• thiếu canh bất sự 少更不事 còn nhỏ chẳng trải việc đời (ít tuổi chưa từng trải mấy)
• thụ khổ thụ nan 受苦受難 chịu khổ chịu khó
• thanh danh ngõa giải 聲名瓦解 danh tiếng mất hết
• thử nhập thương ngao 鼠入倉廒, chuột sa chĩnh gạo.
• tư tư bất quyện 孜孜不倦, suy nghĩ rối rắm, chưa kết nối được với nhau
• tiêu y cán thực 宵衣旰食 = thức khuya dậy sớm
• Triêu xan dạ túc 朝餐夜宿 Sáng ăn tối nghỉ.
• tam sao thất bản三抄七版 chỉ việc qua tai hết người này đến người kia không còn giữ được tính nguyên gốc.
• tị khanh lạc tỉnh避坑落井tránh hầm gặp giếng. Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa
• tị thật kích hư 避實擊虛 Tránh chỗ có thực lực mà đánh vào chỗ trống
• tị thật tựu hư 避實就虛, = tránh mạnh đánh yếu
• tị trọng tựu khinh 避重就輕. tránh sự tôn trọng mà đánh vào sự khinh bỉ
• thực bất sung trường食不充腸 Ăn không đầy ruột. Nghèo khốn
• tha phương cầu thực他方求食Đi phương khác để kiếm ăn.
• thố thủ bất cập措手不及Ra tay không kịp
• tham đắc vô yếm 貪得無厭 tham lam không bao giờ thỏa mãn, lòng tham không đáy
• tự viên kì thuyết 自圓其說 làm cho hoàn chỉnh lập luận, lí thuyết của mình
• tham đắc vô yếm 貪得無厭 tham lam không bao giờ thỏa mãn, lòng tham không đá
• thạc học thông nho 碩學通儒 người học giỏi hơn người
• tương kiến hận vãn 相見恨晚 tiếc rằng biết nhau quá muộn
• thỉnh vật kiến tiếu 請勿見笑 xin đừng cười tôi,
• thỉnh đa kiến lượng 請多見諒 xin thể tình cho tôi
• thanh vấn vu thiên 聲聞于天 tiếng động đến trời.
• thanh uy thiên hạ 聲威天下 tiếng tăm vang dội thiên hạ.
• thanh uy đại chấn 聲威大震 thanh thế lẫy lừng
• thân kinh bách chiến 身經百戰 thân trải qua trăm trận đánh
• 乘風破浪 thừa phong phá lãng Cưỡi gió phá sóng. Có chí nguyện lớn
• Tặc hảm tróc tặc 賊 喊捉賊 = vừa ăn cướp vừa la làng- hảm = la làng
• thương phong bại tục 傷風敗俗 làm tổn thương hư hỏng phong tụ
• thiên kinh địa nghĩa 天經地義 nói cái đạo thường như trời đất không thể di dịch được
• thâm thị kì ngôn 深是其言 cho rằng điều đó rất đúng
• Tá đao sát nhân - 借刀杀人 (mượn dao giết người, lợi dụng người để hại người khác,
• Tam tâm lưỡng ý - 三心两意 – (đại loại là ba lòng hai dạ) = tam tâm nhị ý
• Tam ngôn lưỡng ngữ - 三言两语 - Ba tiếng hai lời
• Tâm cam tình nguyện - 心甘情愿 – cam tâm tình nguyện
• Tâm thần bất định - 心神不定 - tâm trí không ổn định
• Tâm trung hữu quỷ - 心中有鬼 - trong lòng có quỷ
• Tâm trung hữu số - 心中有数 – trong lòng đã có đáp án
• Tầm hoa vấn liễu - 寻花问 柳 Chỉ tính cà lơ phất phơ chỉ giỏi tán gái.
• Tận tâm kiệt lực - 尽心竭力 làm hết sức mình
• Tật phong tảo thu diệp - 疾风扫秋叶 – (gió mạnh quét sạch lá thu
• Tẩu mã khán hoa – 走马看花 – (cưỡi ngựa xem hoa), chỉ sự qua loa.
• Thanh giả tự thanh - 清者自清 (đại loại là người thanh bạch thanh cao ko cần nói ra thì cũng vẫn là người thanh cao).
• Thảo gian nhân mệnh 草菅人命 = coi mạng người như cỏ (gian) rác
• Thanh phong minh nguyệt - 清风明月 = Trăng thanh gió mát
• Tham sinh úy tử - 贪生畏死 = Tham sống sợ chết
• Thăng quan phát tài - 升官发财 - trở nên giàu có, được lên chức.
• Thần cơ diệu toán - 神机妙算 = Tính toán như thần
• Thập diện mai phục - xung quanh chỗ nào cũng có mai phục, lọt bẫy.
• Thế cô lực bạc - 势孤力薄 - thế cùng lực kiệt
• Thế khuynh triều dã - 势倾朝野 –(thế lực khuynh đảo triều chính).
• Thế như phá trúc - 势如破竹 (tương đương thế như chẻ tre).
• Thế ngoại đào nguyên - 世外桃源 cảnh đẹp như nằm ngoài sự tưởng tượng của con người.
• Thế tại tất đắc - 势在必得 = tình thế bắt buộc
• Thi tình họa ý - 诗情画意 – (ý họa tình thơ).
• Thi trung hữu họa - 诗中有画 – (trong thơ có họa).
• Thị tử như quy - 视死如归 = thấy chết không sợ
• Thiên cao địa hậu - 天高地厚 – (trời cao đất dày).
• Thiên cơ bất khả tiết lộ - 天机不可泄露 - chuyện quan trọng, liên quan đến tính mạng và số phận của nhiều người, thì không nên lộ ra.
• Thiên hạ vô song - 天下无双 = Gần nghĩa với câu Độc nhất vô nhị
• Thiên kiều bách(bá) mị - 千娇百媚 – Xinh đẹp tuyệt trần
• Thiên kinh địa nghĩa - 天经地义 = Là để chỉ những lí lẽ đúng đắn xưa nay, không có gì phải bàn cãi, nghi ngờ
• Thiên la địa võng - 天罗地网 - tiān luó dì wǎng = Lưới giăng khắp trên trời dưới đất, ví như sự bủa vây khắp nơi, không thể nào thoát ra được
• Thiên lý chi hành, thủy ư túc hạ - 千里之行，始于足下 = ngàn dặm hành trình, bắt đầu từ những bước chân nhỏ bé
• Thiên lý nan dung - 天理难容 - chỉ việc làm mà đạo trời không thể bao dung, tha thứ cho được
• Thiên ngôn vạn ngữ - 千言万语 - Nghìn lời vạn chữ
• Thiên tư vạn tưởng - 千思万想 - Nghìn ý vạn suy
• Thiên ân vạn tạ - 千恩万謝- Nghìn ân vạn tạ
• Thiên chân vạn xác - 千眞萬确 - Vô cùng xác thực
• Thiên kỳ vạn trạng - 千奇萬狀 - Muôn hình vạn trạng
• Thiên quân vạn mã - 千軍萬馬 - Nghìn quân vạn ngựa
• Thiên sơn vạn thủy - 千山萬水 - Nghìn núi vạn sông
• Thiên tân vạn khổ - 千辛萬苦 - Nghìn vạn khổ cực
• Thiên hồng vạn tử - 千紅萬紫 - Muôn nghìn ánh sáng
• Thiên biến vạn hoán - 千變万化 - Thay đổi, biến hóa nhiều
• Thiên thu vạn tuế - 千秋万歲 - ý chỉ muôn đời dài lâu, bền vững
• Thiên hoang địa lão - 天荒地老 - Trời đất già đi, hoang tàn
• Thiên trường địa cửu - 天長地九 - trường tồn sánh ngang trời đất.
• thủy trung lao nguyệt 水中撈月 = mò trăng đáy nước.
• Thiên ngoại hữu thiên - 天外有天 – (ngoài trời còn có trời cao hơn).
• Thiên nhược hữu tình thiên diệc lão. = Trời có tình trời hẳn cũng già thôi (Thiên nhược hữu tình thiên diệc lão, nguyệt như vô hận nguyệt thường viên)
• Thiên phương bách kế - 千方百计 = trăm phương ngàn kế
• Thiên tải nan phùng = Ngàn năm khó gặp
• tích phi thành thị 積 非 成 是 sai lâu thành đúng (lâu ngày làm sai, hiểu sai rồi tưởng vậy là đúng
• thị cổ phi kim 是古非今 khen xưa chê nay,
• Ti cung khuất tất 卑躬屈膝=Khom lưng uốn gối
• Tôn sư trọng đạo 尊師重道 tôn người thầy, trọng đạo nghĩa
• Tôn lão ái ấu 尊老愛幼=kính già yêu trẻ
• tội đại ác cực 罪大惡極=tội ác tày trời
• Thiên tải nhất thì 千載一時Nghìn năm mới có một lần. Cơ hội ít có. Cũng nói là thiên tuế nhất thì 千歲一時.
• thiên tải nan phùng 千載難逢 nghìn năm khó gặp. Tải là lượng từ: đơn vị thời gian bằng một năm
• tự dĩ vi thị 自以為是 tự cho là phải,
• Thiên trường địa cửu - 天长地久 = Trường tồn cùng trời đất
• tiền hậu bất nhất 前後不一Trước sau không như một
• tiên lai hậu đáo 先來後到 Đi trước đến sau,
• Tiên trách kỷ, hậu trách nhân: Trước hết là trách bản thân mình, sau mới trách người khác
• Tiền vô cổ nhân, hậu vô lai giả: người trước, kẻ sau không ai bằng
• trang mô tác dạng 装模作样 làm bộ làm tịch

USửa đổi

• Uy vũ bất năng khuất = Không sợ uy quyền

VSửa đổi

• Vạn bất đắc dĩ = Vạn lần không được rồi mới (Kẹt lắm)
• Vạn sự khởi đầu nan - (Khó lúc ban đầu)
• Vạn sự như ý - (Mọi sự như ý)
• Văn võ song toàn - (Văn võ đều giỏi)
• Vân đạm phong khinh - (Mây gió điềm nhiên)
• Vĩnh kết đồng tâm - (Trọn đời gắn bó)
• Vô công bất thụ lộc - (Không công không nhận thưởng)
• Vô độc bất trượng phu - (Không độc không là người, trượng phu chỉ người tài cán, ý nói người hiền cũng có lúc phải dùng thủ đoạn để đối phó kẻ ác)
• Vô tiền khoáng hậu = Trước không có, về sau cũng không có
• Vô thưởng vô phạt = Không thưởng không phạt (tác dụng bình thường, không có)
• Vạn hoa tùng trung quá - Phiến diệp bất triêm thân = Dạo chơi khắp chốn sắc hương, một nhành lá cũng chẳng vương đến lòng

YSửa đổi

• Ý hợp tâm đầu = Đồng tâm đồng ý
• Ý tại ngôn ngoại = Ý không ở trong lời, chỉ lời nói có ý nghĩa sâu xa, phải hiểu rộng ra, không nên chăm chăm hiểu theo nghĩa đen của nó.
• Ý hợp tâm đồng = hợp ý nhau và cùng tâm với nhau